.

1 στα 10 ζευγάρια πάσχει από υπογονιμότητα (αποτυχία για επίτευξη εγκυμοσύνης μετά από ένα έτος τακτικών σεξουαλικών επαφών.) Η αιτιολογία της υπογονιμότητας ποικίλει και μπορεί να αφορά είτε τον άνδρα, είτε τη γυναίκα, είτε και τους 2 μαζί. Σε ένα 10-15% δεν ανευρίσκεται κανένας εμφανής λόγος και τότε μιλάμε για Ανεξήγητη Υπογονιμότητα.

Η διερεύνηση του υπογόνιμου ζευγαριού περιλαμβάνει μια σειρά βασικών εξετάσεων και μερικές ακόμα επιπλέον, ανάλογα με το ιστορικό και τις ιδιαιτερότητες του κάθε ζευγαριού.

Ένα στα 10 ζευγάρια πάσχει από υπογονιμότητα (αποτυχία για επίτευξη εγκυμοσύνης μετά από ένα έτος τακτικών σεξουαλικών επαφών.) Η αιτιολογία της υπογονιμότητας μπορεί να ποικίλει, γενικά όμως στο ένα τρίτο των περιπτώσεων το πρόβλημα εντοπίζεται στον άνδρα, στο άλλο τρίτο στην γυναίκα και στο άλλο τρίτο των περιπτώσεων υπάρχει πρόβλημα και στους δύο συντρόφους. Σε ένα ποσοστό γύρω στο 10-15% δεν ανευρίσκεται κανένας εμφανής λόγος και τότε μιλάμε για Ανεξήγητη Υπογονιμότητα.

Η διερεύνηση του υπογόνιμου ζευγαριού περιλαμβάνει μια σειρά βασικών εξετάσεων και μερικές ακόμα επιπλέον, ανάλογα με το ιστορικό και τις ιδιαιτερότητες του κάθε ζευγαριού. Στις βασικές εξετάσεις, εκτός από την λεπτομερή κλινική εξέταση και τον υπερηχογραφικό έλεγχο, περιλαμβάνονται μια σειρά ορμονικών εξετάσεων, η υστεροσαλπιγγογραφία, το σπερμοδιάγραμμα, και κατά περίπτωση η λαπαροσκόπηση και η υστεροσκόπηση. Αυτή η διερεύνηση θα αναδείξει την αιτία του προβλήματος και θα καθορίσει το καταλληλότερο τρόπο αντιμετώπισης.

Γενικά ανάλογα με την αιτία της υπογονιμότητας η θεραπεία μπορεί να είναι χειρουργική (ινομυώματα, ενδομητρίωση, συγγενείς ανωμαλίες, κλπ) ή τελικά με κάποια μέθοδο υποβοηθούμενης αναπαραγωγής (ωοθηκική διέγερση, σπερματέγχυση ή εξωσωματική γονιμοποίηση) ή μπορεί εν τέλει να αφορά συνδυασμό και των δύο.

Η  εξωσωματική γονιμοποίηση (IVF) είναι μία τεχνική υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, που συνήθως επιλέγεται για ζευγάρια στα οποία απέτυχε κάποια άλλη μορφή θεραπείας της υπογονιμότητάς τους. Αρχικά, πραγματοποιείται ορμονική διέγερση των ωοθηκών με σκοπό την ανάπτυξη επαρκούς αριθμού ωαρίων. Αυτή πραγματοποιείται χρησιμοποιώντας φάρμακα γονιμότητας που χορηγούνται για δυο με τρεις εβδομάδες, με σκοπό οι ωοθήκες να παράγουν πολλαπλά ώριμα ωάρια. Η ανάπτυξη των ωαρίων ελέγχεται μετρώντας τις αλλαγές στα επίπεδα των οιστρογόνων στο αίμα, καθώς και με τη χρήση διακολπικής υπερηχογραφίας ανά τακτά χρονικά διαστήματα.

Στη συνέχεια γίνεται ωοληψία των ωαρίων που αναπτύχθηκαν από την ωοθήκη την κατάλληλη μέρα. Κάτω από υπερηχογραφική καθοδήγηση, μία βελόνα εισάγεται διά μέσω του κόλπου μέσα στην ωοθήκη και τα ωάρια και το περιβάλλον ωοθηκικό υγρό συλλέγονται με αναρροφητική συσκευή. Αυτή η διαδικασία πραγματοποιείται με ελαφρά νάρκωση στο χειρουργείο.

Τα ωάρια γονιμοποιούνται σε συνθήκες εργαστηρίου, με την τοποθέτηση του επεξεργασμένου σπέρματος του συζύγου ή του δότη.  Το σπέρμα το οποίο θα χρησιμοποιηθεί για την γονιμοποίηση των ωαρίων συλλέγεται από το σύντροφο με αυνανισμό. Συνήθως, δεν γονιμοποιούνται όλα τα ωάρια αλλά ένα ποσοστό από αυτά (50-60%). Από τα γονιμοποιημένα ωάρια ένα ποσοστό θα επιβιώσουν τις επόμενες 2-3 μέρες, και θα εξελιχθούν σε έμβρυα κατάλληλα για μεταφορά πίσω στη μήτρα της γυναίκας.

Τέλος πραγματοποιείται εμβρυομεταφορά του/των βιώσιμου/βιώσιμων γονιμοποιημένου/γονιμοποιημένων εμβρύου/εμβρύων στη μήτρα της γυναίκας και ακολουθεί η παρακολούθηση της αρχόμενης κύησης εφόσον υπάρξει επιτυχής εμφύτευση. Δύο έως τρεις ημέρες μετά τη λήψη των ωαρίων, 2-4 από τα αναπτυσσόμενα έμβρυα μεταφέρονται μέσα στη μήτρα. Σε περίπτωση που αναπτυχθούν περισσότερα έμβρυα τότε μπορεί να υπάρξει η επιλογή κατάψυξης αυτών. Με την βοήθεια ενός κολπο-διαστολέα, ένας στενός πλαστικός καθετήρας που περιέχει τα έμβρυα εισάγεται απαλά διά μέσω του τραχήλου στον πυθμένα της μήτρας. Έπειτα, ο ιατρός εγχέει τα έμβρυα. Η διαδικασία διαρκεί μόνο λίγα λεπτά και είναι συνήθως ανώδυνη.

Η τελική πιθανότητα επιτυχίας εξαρτάται από την ηλικία του ζευγαριού και το αίτιο της υπογονιμότητας. Παράλληλα, μερικά ζευγάρια δε μπορούν να ολοκληρώσουν τη θεραπεία εξαιτίας της χαμηλής ανταπόκρισης στη φαρμακευτική αγωγή ή της αδυναμίας γονιμοποίησης των  ωαρίων. Σε αυτές τις περιπτώσεις είναι σημαντική η επικοινωνία με τον ιατρό για αναζήτηση εναλλακτικών μεθόδων για περαιτέρω θεραπεία.